Ρόδια και καράβια – Τα γούρια μας για καλή χρονιά!

Εδώ και χιλιάδες χρόνια το ρόδι θεωρείται, από διάφορους λαούς και πολιτισμούς, σύμβολο γονιμότητας, αφθονίας και καλοτυχίας. Οι αρχαίοι Έλληνες, πριν κατοικήσουν σ’ ένα νέο σπίτι, έσπαγαν στο κατώφλι του ένα ρόδι, πράγμα που κάνουμε κι εμείς σήμερα και το οποίο αποδεικνύει την ιστορική συνέχεια του λαού μας. Όταν αγοράζει κάποιος ένα σπίτι, συνηθίζεται στην ελληνορθόδοξη παράδοση να του προσφέρουν ρόδι, το οποίο τοποθετείται στο εικονοστάσι (μετεξέλιξη του σπιτικού βωμού), ως σύμβολο αφθονίας, γονιμότητας και καλής τύχης.

Το σπάσιμο του ροδιού, όμως, είναι μια παράδοση και της Πρωτοχρονιάς

Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας σπάνε το ρόδι αμέσως μετά την αλλαγή του χρόνου. Βγαίνουν όλοι έξω από το σπίτι και, μόλις μπει το νέο έτος, σπάνε στο κατώφλι του σπιτιού ένα ρόδι και ανταλλάσουν ευχές για μια καλή χρονιά, τυχερή και πλούσια σε αφθονία αγαθών στην οικογένεια (όσα είναι και τα σπόρια του ροδιού, που λένε ότι είναι 365, όσες και οι μέρες του χρόνου).

Τα ρόδια ήταν σύμβολα γονιμότητας στην Αρχαία Ελλάδα και στην Αρχαία Ρώμη. Σε διάφορες παραστάσεις βλέπουμε τη θεά Ήρα, που ήταν η θεά του γάμου και της μητρότητας, να κρατάει στα χέρια της ένα ρόδι. Το ρόδι επίσης συνδεόταν με τη θεά Αφροδίτη, τη θεά του έρωτα, που προσέφερε ρόδια στους αγαπημένους της ως δώρα αγάπης. Το ρόδι ήταν ένα από τα 7 αντικείμενα, που επεδείκνυε ο Ιεροφάντης σε όσους επρόκειτο να μυηθούν στα Ελευσίνια Μυστήρια. Ο χριστιανισμός υιοθέτησε τον ισχυρό συμβολισμό του ροδιού για τη συμφιλίωση με τον θάνατο κι ενέταξε τους καρπούς τόσο σε αγιογραφίες της Παρθένου Μαρίας όσο και σε παραδοσιακές πρακτικές, όπως τα κόλλυβα που προσφέρονται στα μνημόσυνα (βρασμένο σιτάρι, ζάχαρη και σπόροι ροδιού).

Δείτε ακόμα: Τι εστί αγάπη;

Καράβια, το γούρι μιας θαλασσινής χώρας

Η Ελλάδα, όντας ναυτική χώρα, έχει μια καθημερινότητα έντονα συνδεδεμένη με τη θάλασσα. Πολλά μέλη οικογενειών εργάζονταν και εργάζονται στα καράβια. Έτσι ο στολισμός αυτός αποτελούσε μια έμπνευση από τα μακρινά τους ταξίδια και έκρυβε τη βαθιά ανυπομονησία της επιστροφής. Τα παλαιότερα χρόνια, τα παιδιά με όποια υλικά είχαν εύκαιρα όπως ξύλο, χαρτί, παλαιά κουρέλια κατασκεύαζαν το παραδοσιακό καραβάκι, το οποίο τους συνόδευε και στα κάλαντα. Η κατασκευή αυτή αποτελούσε και ένα είδος καλωσορίσματος για τους Έλληνες ναυτικούς. Έτσι, λοιπόν, λόγω της τιμητικής που είχε το καράβι, αποτέλεσε τον χριστουγεννιάτικο στολισμό.

Το βαθύτερο νόημα, όμως αυτού του στολισμού περιλαμβάνει την επιθυμία του ανθρώπου να πιστέψει πως νέες πλεύσεις έπονται μετά τη Γέννηση του Χριστού. Τα καραβάκια, λοιπόν, εξακολουθούν να στολίζονται σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας –περισσότερο στα νησιά. Και αν και πιο σπάνια από τα χριστουγεννιάτικα δέντρα, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία στροφή αρκετών δήμων στην παράδοση, με καράβια να κάνουν την εμφάνισή τους σε πλατείες σε διάφορους δήμους της χώρας.