Παιδική Οστεοπόρωση – κι όμως υπάρχει…

Η Οστεοπόρωση, μια πάθηση που συχνά συνοδεύει τις μεγαλύτερες ηλικίες, μπορεί να εμφανιστεί και στα παιδιά. Ζητήσαμε από τη δόκτορα  Σοφία Σακκά, MD, PhD

Παιδοενδοκρινολόγο – Παιδοδιαβητολόγο, Εξειδικευμένη σε Μεταβολισμό Οστών- Παιδική Οστεοπόρωση, να μας απαντήσει σε κάποιες ερωτήσεις έτσι ώστε να γίνει περισσότερο κατανοητό αυτό το πρόβλημα και οι πιθανές λύσεις για την ανακούφισή του.

Συνέντευξη στη Δώρα Καπογιάννη

1. Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης οστεοπόρωσης κατά την παιδική ηλικία;

Η οστεοπόρωση είναι μια προοδευτική κατάσταση στην οποία σταδιακά μειώνεται η πυκνότητα των οστών και αυτά γίνονται πιο ευάλωτα σε κατάγματα. Αν και είναι πιο συχνή στους ενήλικες, παρουσιάζεται και στα παιδιά. Στα παιδιά, η οστεοπόρωση ορίζεται είτε από την παρουσία ενός κλινικά σημαντικού κατάγματος σπονδυλικής στήλης (όχι μετά από τραυματισμό υψηλής ενέργειας), είτε από την παρουσία 2 ή περισσότερων καταγμάτων μέχρι τα 10 έτη ή 3 ή περισσότερων καταγμάτων μέχρι τα 19 έτη σε συνδυασμό με χαμηλή οστική πυκνότητα. Τα κατάγματα αυτά συνήθως δεν δικαιολογούνται από τον μηχανισμό που έγιναν, π.χ. μετά από απλή πτώση στο έδαφος.

Υπάρχουν δύο κατηγορίες παιδικής οστεοπόρωσης:

• Η πρωτοπαθής οστεοπόρωση, στην οποία υπάρχει ένα γενετικό αίτιο που κάνει τα οστά πιο ευάλωτα σε κατάγματα, με κυριότερο εκπρόσωπο την ατελή οστεογένεση. Στην ατελή οστεογένεση συνήθως υπάρχει ιστορικό πολλαπλών καταγμάτων –πολλές φορές ακόμα και με ήπιο τραυματισμό– τόσο στο ίδιο το παιδί, όσο και σε κάποιο μέλος της οικογένειας. Αν γίνει μέτρηση οστικής πυκνότητας με DEXA θα βρεθεί χαμηλή οστική πυκνότητα.
• Η δευτεροπαθής οστεοπόρωση, στην οποία συνήθως υπάρχει κάποιος επιβαρυντικός παράγοντας που προκαλεί μείωση της πυκνότητας των οστών, και κατά συνέπεια οστεοπόρωση. Τέτοια αίτια είναι η μακροχρόνια λήψη φαρμάκων που περιέχουν κορτιζόνη, όπως στη μυική δυστροφία Duchenne, σε ρευματικά νοσήματα (πχ. Ρευματοειδής αρθρίτιδα), σε φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου (πχ. νόσος του Crohn, ελκώδης κολίτιδα), όπως και κάποια αντιεπιληπτικά ή ογκολογικά φάρμακα. Αίτια που προκαλούν καθυστέρηση της έναρξης της εφηβείας, μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε οστεοπόρωση, καθώς τα ανδρογόνα στα αγόρια και τα οιστρογόνα στα κορίτσια είναι προστατευτικά για τα οστά. Καταστάσεις σημαντικής υποθρεψίας, όπως η νευρογενής ανορεξία, επηρεάζουν επίσης σημαντικά την οστική πυκνότητα, η οποία θα πρέπει να ελέγχεται με DEXA. Τέλος, πολύ σημαντικός παράγοντας οστεοπόρωσης είναι η μακροχρόνια ακινησία, π.χ. σε παιδιά με εγκεφαλική παράλυση που βρίσκονται καθηλωμένα σε αναπηρικά αμαξίδια, καθώς χάνεται η ευεργετική επίδραση της δύναμης των μυών στα οστά.

2. Ποια είναι τα συμπτώματα που θα πρέπει να μας ανησυχήσουν;

Τα συμπτώματα που θα μας ανησυχήσουν είναι η παρουσία πολλαπλών καταγμάτων σε ένα παιδί, ιδιαίτερα όταν αυτά δεν δικαιολογούνται από τον μηχανισμό που έγινε το κάταγμα. Τα κατάγματα σπονδύλων μπορεί να είναι «σιωπηλά», και να μην δίνουν συμπτώματα αρχικά, αλλά αν υπάρξει πόνος στην πλάτη σε παιδί με παράγοντες κινδύνου, τότε θα πρέπει να γίνει πλάγια ακτινογραφία σπονδυλικής στήλης για πιθανά κατάγματα σπονδύλων.

3. Μπορεί να θεραπευθεί η παιδική οστεοπόρωση;

Η παιδική οστεοπόρωση μπορεί να θεραπευθεί είτε αφαιρώντας τον παράγοντα κινδύνου, όπου αυτό είναι δυνατόν, πχ. βελτιώνοντας τη διατροφή σε παιδί με ανορεξία, σταματώντας ή μειώνοντας την κορτιζόνη, αν αυτό το επιτρέπει η κατάσταση του ασθενούς ή διορθώνοντας τη φλεγμονή πχ. σε φλεγμονώδη νοσήματα εντέρου. Σε καθυστέρηση ή στασιμότητα εφηβείας, η χορήγηση οιστρογόνων ή ανδρογόνων, όταν αυτές ανεπαρκούν, βελτιώνει την οστεοπόρωση.

Σε περιπτώσεις, όμως, πρωτοπαθούς/γενετικής οστεοπόρωσης ή όταν οι παράγοντες κινδύνου δεν μπορούν να αναστραφούν, υπάρχει και φαρμακευτική θεραπεία με χορήγηση διφωσφονικών ενδοφλεβίως ανά τακτά χρονικά διαστήματα με πολύ καλά αποτελέσματα.

Φυσικά, η διατήρηση καλής οστικής υγείας με καθημερινή λήψη γαλακτοκομικών και χορήγηση βιταμίνης D κατά τους χειμερινούς μήνες ή σε περίπτωση ανεπάρκειας είναι πάντα σημαντική.

Σοφία Σακκά, MD, PhD

Παιδοενδοκρινολόγος- Παιδοδιαβητολόγος
Εξειδικευμένη σε Μεταβολισμό Οστών- Παιδική Οστεοπόρωση
Συνεργάτης Νοσοκομείου Μητέρα
Ακαδημαϊκή Υπότροφος Α’ Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών
τ. Consultant in Paediatric Endocrinology, Diabetes and Bone
Evelina London Children’s Hospital
Honorary Senior Lecturer, King’s College London

• Ιστότοπος: kidsendocrinology.gr
• Email: ssakka.endo@gmail.com
• Instagram: kidsendocrinology_sakka
• facebook: Παιδοενδοκρινολόγος- Παιδοδιαβητολόγος Δρ. Σοφία Σακκά

Μοιραστείτε: